२४ चैत्र,काठमाडौं । अफगानिस्तानबाट पाँच लाख अमेरिकी हतियार हराइरहेका छन्। ती या त बेचिएका छन् या त तस्करी गरिएका हुन सक्ने स्रोतले जनाएको छ ।
यीमध्ये केही हतियारहरू अल–कायदासँग सम्बन्धित अतिवादी संगठनहरूको हातमा पनि परेको संयुक्त राष्ट्रसंघको विश्वास छ । नाम न छाप्ने सर्तमा बोल्दै एक पूर्वअफगान अधिकारीले बताएअनुसार सन् २०२१ मा तालिबानले अफगानिस्तानमाथि पुनः नियन्त्रण लिएपछि उनीहरूले लगभग १० लाख सैन्य हतियार र उपकरणहरूको भण्डार फेला पारेका थिए।यी मध्ये धेरैजसो अमेरिकाको आर्थिक सहयोगमा खरिद गरिएका थिए।
यसमा अफगानिस्तानबाट आएका पुराना हतियारहरू समावेश थिए, जसमा अमेरिकामा निर्मित एम४ र एम१६ राइफलहरू पनि समावेश थिए।सन् २०२१ मा तालिबान अगाडि बढ्दै जाँदा, अफगान सैनिकहरूले या त आत्मसमर्पण गरे या आफ्ना हतियार र सवारी साधनहरू छाडेर भागे। त्यस्तै, अमेरिकी सेनाले पनि आफ्ना केही सैन्य उपकरणहरू त्यहाँ छोडेको थियो।स्रोतहरूले बताएअनुसार गत वर्ष दोहामा भएको संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्को प्रतिबन्ध समितिको बैठकमा तालिबानले आधा सैन्य उपकरण र हतियार हराएको स्वीकार गरेको थियो।
यस समितिका एक व्यक्तिले धेरै स्रोतबाट पुष्टि गरेपछि करिब पाँच लाख हतियार हराएको बताए।सन् २०२३ मा संयुक्त राष्ट्रसंघको एक प्रतिवेदनले तालिबानले जफत गरेका २० प्रतिशत अमेरिकी हतियार स्थानीय कमाण्डरहरूलाई दिएको बताएको थियो। यी कमाण्डरहरू आ–आफ्नो क्षेत्रमा स्वतन्त्र छन्।
यही कारणले गर्दा हतियारको कालोबजारी हुन्छ।तालिबानले सत्ता कब्जा गरेको एक वर्षसम्म त्यहाँ खुला हतियार बजार थियो, तर अब यो व्हाट्सएप मार्फत भइरहेको छ। स्थानीय कमाण्डरहरू र धनी व्यक्तिहरू मिलेर नयाँ र प्रयोग गरिएका अमेरिकी हतियार र सैन्य उपकरणहरूको व्यापार गरिरहेका छन्। यीमध्ये धेरैजसो हतियार अफगान सेनाले छोडेका हुन्।