|  

पाकिस्तान-भारतको पछिल्लो आक्रमणप्रति विश्लेषक र कूटनीतिज्ञहरूकाे प्रतिक्रिया के छ ?

२४ बैशाख, काठमाडौं । भारतले पाकिस्तानको पञ्जाब र आजाद जम्मू र कश्मीरका छ स्थानमा राति अबेर हवाई आक्रमण गरेपछि विश्लेषक र कूटनीतिज्ञहरूले जोखिम बढेकोमा चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।

आक्रमणमा २६ जना सर्वसाधारणको मृत्यु र ४० भन्दा बढी घाइते भएका छन् । बदलामा इस्लामाबादले पाँचवटा भारतीय जेट विमान खसालेको छ । सैन्य प्रवक्ता लेफ्टिनेन्ट जनरल अहमद शरीफ चौधरीका अनुसार, प्रतिक्रियामा धेरै भारतीय चेकपोस्टहरू ध्वस्त पारिएका छन् । पाकिस्तानले आफ्नो बदला लिने कारबाहीमा भारतका कुनै पनि नागरिकलाई लक्षित नगरेको स्पष्टिकरण दिएको छ । “भारतले गरेको यो सैन्य आक्रमण पाकिस्तानको संम्प्रभुताको उल्लंघन हो । यस्तो कार्य संयुक्त राष्ट्रसंघको चार्टर, अन्तर्राष्ट्रिय कानुन र देशहरूबीचको सम्बन्ध नियमन गर्ने स्थापित मान्यताहरूको पनि विरुद्धमा छ,” पाकिस्तानको विदेश मन्त्रालयले भनेको छ, “पाकिस्तानले भारतले आफ्नो शत्रुतापूर्ण व्यवहारको लागि दिएका निराधार तर्कहरूलाई दृढतापूर्वक अस्वीकार गरेको छ ।”

जारी घटनाक्रमका बीच, प्रधानमन्त्री शेहबाज शरीफले देशको सर्वोच्च सुरक्षा निकायको बैठक बोलाए र त्यसपछि राष्ट्रलाई सम्बोधन गर्ने अपेक्षा गरिएको छ ।

वरिष्ठ विश्लेषक मजहर अब्बास भने,“मे ७ तारिख पाकिस्तानको लागि आशाजनक दिन हो किनभने हामीले भारतलाई युद्धभूमिमा मात्र नभई कूटनीतिक मोर्चामा पनि पराजित गर्यौं । भारतले फिल्म चलाएको छ, हामीले ट्रेलर चलाएको छ, यदि उनीहरू युद्धमा अगाडि बढ्न चाहन्छन् भने हामी तयार छौं । पाकिस्तानले उनीहरूलाई तीन मोर्चामा पराजित गरेको छ: युद्ध, मिडिया र कूटनीति। यदि हामी यो समन्वित प्रयासका साथ अगाडि बढिरह्यौं भने, हामी सफल हुनेछौं ।” 

त्यस्तै,विदेश नीति विज्ञ माइकल कुगेलम्यान X मा एक पोस्टमा भने,“भारतले पाकिस्तानमाथि गरेको आक्रमण २०१९ मा गरेको आक्रमणभन्दा धेरै ठूलो स्तरको छ। धेरै रिपोर्टहरूका अनुसार, धेरै भारतीय जेट विमानहरू खसाल्नु समावेश भएको पाकिस्तानको प्रतिक्रियाले २०१९ को भन्दा पनि बढी स्तर पार गरेको छ । उनीहरू पहिले नै १९ को संकटको कुनै पनि समय भन्दा बढ्दो सिँढीमा छन् ।” 

त्यसैगरी,वरिष्ठ पत्रकार हमिद मीरले भनेका छन, “यस्तो देखिन्छ कि [भारतीय प्रधानमन्त्री] मोदीको रणनीति उल्टो भएको छ । भारतले पाकिस्तानमा आतंकवादी स्थलहरूमा आक्रमण गरेको दाबी गर्छ, तर जताततै भिडियोहरू छन् जसले देखाउँछ कि आक्रमण गरिएका नागरिकहरू थिए।” “सम्पूर्ण विश्व सहमत छ; पाकिस्तानले यो सुरु गरेको होइन। भारतले पाकिस्तानका नागरिकहरूलाई निशाना बनायो, र पाकिस्तानले उनीहरूको सैन्य निशानामा आक्रमण गर्‍यो। नैतिक रूपमा, पाकिस्तान राम्रो अवस्थामा छ,” उनले प्रकाश पारे।

पहलगाम घटना पछि भारतले सिन्धु जल सन्धि निलम्बन गरेको प्रतिक्रियाको रूपमा इस्लामाबादले सिमला सम्झौता निलम्बन गर्नुपर्छ भन्ने राय पनि मीरको थियो।